vygotsky bilişsel gelişim kuramı ne demek?

Vygotsky, Rus psikolog ve eğitimci Lev Vygotsky'nin geliştirdiği bir bilişsel gelişim kuramıdır. Vygotsky, bireyin düşünce süreçlerinin toplum ve çevre tarafından şekillendiğine inanmaktadır. Ona göre, çocukların bilişsel gelişimi, toplumsal etkileşimler, deneyimler ve çevreyle etkileşimler yoluyla gerçekleşir.

Vygotsky'nin kuramına göre, insanlar başkalarıyla etkileşim içinde oldukça düşünme yeteneklerini geliştirirler. Özellikle çocuklar, yetişkinler ve daha deneyimli bireylerle olan etkileşimlerde yeni bilgileri öğrenir ve bilişsel becerilerini geliştirirler. Bu etkileşimler bir dizi sosyal araçlar ve semboller kullanılarak gerçekleşir. Örneğin, bir çocuk, yeni bir kavramı öğrenirken yetişkinin dilini ve sembollerini kullanabilir.

Vygotsky'nin kuramında, çocukların bilişsel gelişimi, ZPD (Proximal Development Zone - Yakınsak Gelişim Alanı) kavramı üzerinde odaklanır. ZPD, bir çocuğun kendi başına çözemeyeceği, ancak yetişkin veya daha fazla deneyime sahip bir başka bireyin rehberliğiyle çözebileceği bir görevin olduğu bir alandır. Bu alan, çocuğun potansiyel bilişsel gelişiminin yansımasıdır ve çocuğun henüz ulaşamadığı bir seviyedeki becerileri geliştirmesine yardımcı olur.

Vygotsky'nin kuramı, eğitim sürecinde bir öğretmenin rehberliğini vurgular. Öğretmen, öğrencinin ZPD'sini belirleyerek onlara uygun seviyede bir öğrenme deneyimi sunar ve öğrencinin bilişsel becerilerini geliştirmesine yardımcı olur.

Vygotsky'nin bilişsel gelişim kuramı, bireyin sosyal çevresinin önemini vurgulayarak diğer bilişsel gelişim kuramlarından farklılık gösterir. Çocukların etkileşimlerini ve sosyal araçları kullanarak bilişsel becerilerini geliştirmelerine odaklanır. Bu kuram, eğitimde öğretmen öğrenci etkileşimini destekleyen bir yaklaşımı benimser.